Δευτέρα 9 Μαΐου 2011

Υποχρηματοδότηση στην παιδεία: κακή συγκυρία ή πετυχημένη επιλογή


Έκπληξη μπορεί να προκάλεσαν οι αποφάσεις της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΕΜΠ και της Συγκλήτου του ΕΜΠ. Η μεν Αρχιτεκτονική αποφάσισε αναστολή της λειτουργίας της εως τις 13/5 λόγω της έλλειψης προσωπικού και της υποχρηματοδότησης της, η δε Σύγκλητος ψήφισε τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, όπου προβλέπεται μείωση κατα 50% σε σχέση με το 2009 των χρημάτων για το ΕΜΠ. Ενδεικτικό είναι ότι τον προϋπολογισμό της λιτότητας στήριξε και ο εκπρόσωπος της ΠΑΣΠ στην σύγκλητο, αποκαλύπτωντας τον ρόλο της ΠΑΣΠ για το ποια συμφέροντα εξυπηρετεί.
Εμάς μόνο έκπληξη δεν μας προκάλεσαν αυτές οι αποφάσεις, καθώς δεν είπαν κάτι καινούργιο, απλά ήρθαν να διαπιστώσουν ένα πρόβλημα που είναι κοινό για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και αναπόφευκτα και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αυτό της υποχρηματοδότησης. Το κόψιμο χρημάτων απο τον προϋπολογισμό του κράτους προς τις ανάγκες της παιδείας, γίνεται στην λογική  της αποπληρωμής του χρέους και στην ουσία μειωμένη χρηματοδότηση για την παιδεία σημαίνει και παύση της υποχρέωσης του κράτους να παρέχει την παιδεία ως δημόσιο και δωρεάν αγαθό.

Η υποχρηματοδότηση των πανεπιστημιακών σχολών, έρχεται σαν συνέχεια μιας σειράς καλά μελετημένων κινήσεων απο τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, που θέλουν να  μετατρέψουν τα πανεπιστήμιο με τον σημερινό του χαρακτήρα, σε κολλέγιο όπου η φόιτηση θα είναι η συλλογή πιστωτικών μονάδων μέσω μαθημάτων, σεμιναρίων κ.α. και ανάλογη πιστοποίηση, όπου η εκπαιδευτική και ερευνητική λειτουργία αυτών των ιδρυμάτων θα είναι πλήρως υποταγμένη στις ανάγκες της αγοράς και τελικά ο απόφοιτος θα περνάει μεσα απο την «ελαστική»  φοίτηση στην πραγματικότητα της ελαστικής εργασίας.
Εν αρχή ήταν η διαδικασία της Μπολόνια το 1999, όπου εκεί οι υπουργοί παιδείας απο τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και μερικά εκτός αυτής, συμφώνησαν ότι πρέπει να υπάρξουν βήματα ενοποίησης του Ευρωπαϊκού χώρου της Ανώτατης Εκπαίδευσης, και αποφάσισαν ότι ενοποίηση σημαίνει πλήρη υιοθέτηση του αγγλοσαξονικού μοντέλου απο όλα τα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Αυτό μεταφραζόταν ως εξής, 2 ή 3 χρόνια για προπτυχιακά και άλλα 1 ή 2 για μεταπτυχιακά, αντί των 4ετών και 5ετών προγραμμάτων, ελαστικά προγράμματα σπουδών με πιστωτικές μονάδες αντί για συμπαγή προγράμματα σπουδών που απονέμουν πτυχίο και λειτουργία των ιδρυμάτων με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, που σημαίνει αναζήτηση πόρων  για την λειτουργία του ιδρύματος και τελικά είτε την επιβολή διδάκτρων είτε την υπαγωγή της εκπαιδευτικής  και ερευνητικής λειτουργίας σε ιδιώτες είτε και τα δύο μαζί.
Προσπάθειες για την εφαρμογή της διαδικασίας της Μπολόνια στην Ελλάδα έγιναν απο το 2001 αλλά η πιο γνωστή είναι η προσπάθεια αλλαγής του άρθρου 16 το 2006 και του  νόμου-πλαίσιο λειτουργίας των ιδρυμάτων το 2007. Έγινε προσπάθεια απο την μερία της τότε κυβέρνησης να ψηφιστεί το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα επιτρέποταν κατ’αρχάς να λειτουργήσουν ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στην συνέχεια να αλλάξουν και τα δημόσια, με προγράμματα σπουδών 3+2, με επιβολή διδάκτρων και εισαγωγή ιδιωτικής χρηματοδότησης. Ευτυχώς η πλειοψηφία των παραπάνω μεταρρυθμίσεων ανακόπηκε απο το φοιτητικό κίνημα που έβαλε μπροστά το πρόταγμα του δημόσιου και δωρεάν πανεπιστημίου καθώς και την εργασιακή προοπτική των αποφοίτων, της λεγόμενης γενιάς των 700 ευρώ.
Παράλληλα με την προσπάθεια μεταρρυθμίσεων, ήρθε και η υποχρηματοδότηση των ιδρυμάτων αρχικά με την αύξηση της χρηματοδότησης σε ποσοστό όμως κάτω του πληθωρισμού (που σημαίνει μείωση της πραγματικής αξίας των χρημάτων) και στην συνέχεια, με το μνημόνιο στην εποχή του χρέους, με πραγματική μείωση των χρημάτων που δίνονται για την παιδεία. Αυτή η τακτική της υποχρηματοδότησης, είναι ο κανόνας όταν οι κυβερνήσεις θέλουν να ξεπουλήσουν ένα κλάδο ή μια υπηρεσία του δημοσίου σε ιδιώτες. Για να καμφθούν και οι αντιδράσεις του κόσμου, πρώτα έρχεται η διάλυση μέσω της υποχρηματοδότησης ώστε όταν έρθει η ώρα της ιδιωτικοποίησης, οι επενδυτές να φανούν σαν σωτήρες.
Τον τελευταίο χρόνο βιώνουμε την πολιτική του μνημονίου, όπου με αφορμή το χρέος ένα σωρό κατακτήσεις τις εργατικής τάξης έχουν παρθεί πίσω απο του αστούς, όπως περικοπές στην παρεχόμενη υγεία, παιδεια και ασφάλιση που πάνε μαζί με τις περικοπές σε μισθούς και συντάξεις. Σε αυτό το πλαίσιο γίνεται και πρωτόγνωρη μείωση της χρηματοδότησης για την παιδεία, με προβλήματα σε όλες τις βαθμίδες, απο το νηπιαγωγίο μέχρι το πανεπιστήμιο.
Την στιγμή που το ΕΜΠ, με τα δεκάδες κληροδοτήματα, αντιμετωπίζει πρόβλημα λειτουργίας, ώστε η Αρχιτεκτονική σχολή να αναστέλλει την λειτουργίας της, είναι κοινή διαπίστωση ότι η κατάσταση σε άλλες σχολές θα είναι ακόμα πιο τραγική, όπως στα ΤΕΙ Πειραιά. Ήδη ακούγονται κάποιες φωνές, και μέσα στο ΕΜΠ, κυρίαρχα καθηγητές που επιθυμούν ένα πλαίσιο λειτουργίας που θα τους επιτρέπει την συνεργασία με επιχειρήσεις ώστε να βγάζουν λεφτά, που προσπαθουν να μας πείσουν ότι απο την στιγμή που το κράτος έχει χρέος και δεν υπάρχουν λεφτά (μήπως τα φάγαμε και μαζί;), μόνη λύση είναι η απέυθυνση σε ιδιωτική χρηματοδότηση με αντάλλαγμα την παροχή υπηρεσιών και εγκαταστάσεων του ιδρύματος για χρήση απο τους επενδυτές. Αυτό κατα την γνώμη μας είναι το μεγάλο λάθος που πρέπει να αποφύγουμε το επόμενο διάστημα, καθώς κάτι τέτοιο φαίνεται ότι είναι και ο στόχος του υπουργείου.
Για να διατηρήσει η παιδεία τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα πρέπει να απονομιμοποιηθεί κάθε λογική ιδιωτικής χρηματοδότησης, διότι σε πρώτη φάση έρχεται η εύρεση χρημάτων απο επιχειρήσεις για να τα βγάλουμε πέρα, μετά ακολουθεί η φάση όπου οι επιχειρήσεις θα θέλουν να έχουν λόγο για το που πάνε τα  λεφτά τους, και τελικά καταλήγουμε στην πλήρη υπαγωγή του πανεπιστημίου στις επιχειρήσεις, αφού αυτές θα αποφασίζουν ποια μαθήματα και πως έχουν αξία να γίνονται και εκεί θα δίνουν λεφτά, καθώς και το ποιές έρευνες έχουν αξία, αυτές που αποφέρουν κέρδος και όχι αυτές που έχει ανάγκη η κοινωνία. Με αυτήν την τακτική, το υπουργείο έρχεται με τον ωμό εκβιασμό του κλεισίματος, να πιέσει τα ιδρύματα να αποδεχθούν στην ουσία όλες τις μεταρρυθμίσεις στην λογική της Μπολόνια, που το φοιτητικό κίνημα είχε ανατρέψει.
Πολλοί θα πούνε ότι έχουμε κρίση, και με βάση το χρέος δεν υπάρχουν λεφτά για την παιδεία. Εμείς απαντάμε, ότι το χρέος δεν το δημιούργησε ο λαός και δεν θα το πληρώσει κιόλας. Φαίνεται ξεκάθαρα, πως στην εποχή του μνημονίου, οποιοσδήποτε αγώνας έρχεται να συγκρουστεί με τις κυβερνητικές επιλογές και να διεκδικήσει το δικαίωμα του λαού στα δημόσια αγαθά, πρέπει να συνδέεται άμεσα με το αίτημα διαγραφής του χρέους, καθώς αποτελεί το όπλο με το οποίο οι καπιταλιστές προσπαθούν να σαρώσουν κάθε πτυχή της ζωής των εργαζομένων.
αλεύουμε για δημόσια και δωρεάν παιδεία, μια σχολή ανα γνωστικό αντικείμενο χωρίς διαβαθμίσεις (ΑΕΙ-ΤΕΙ) και πιστωτικές μονάδες, με έλεγχο της λειτουργίας των ιδρυμάτων μέσα απο γενικές συνελεύσεις φοιτητών και εργαζομένων. Ο αγώνας για δημόσια και δωρεάν παιδεία, στις μέρες προϋποθέτει και ρήξη με την πολιτικη του μνημονίου και της Ε.Ε., ανατροπή της κυβέρνησης που εφαρμόζει αυτές τις αντιλαϊκές πολιτικές και διαγραφή του χρέους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου